We worden overspoeld door digitale communicatie. E-mails, telefoontjes, sms’jes en berichten op social mediakanalen wisselen elkaar continu af. Af en toe ontvang je helaas ook onbetrouwbare e-mails met als doel jou op te lichten. We spreken dan van phishing. Wat de kenmerken zijn van phishing mails en hoe je ze kan voorkomen, lees je in deze blog.
Heb je een specifieke vraag? Klik gerust door op de inhoudstabel:
- Wat is phishing?
- Welke vormen van phishing bestaan er?
- Kan ik phishing herkennen?
- Hoe ga je preventief te werk tegen phishing?
- Ik heb op een verdachte link geklikt? Wat nu?
Wat is phishing?
Phishing (letterlijk vertaald: vissen, naar belangrijke informatie) is een vorm van internetoplichting waarbij er grotendeels gebruik gemaakt wordt van valse e-mails, die in eerste instantie afkomstig lijken te zijn van officiële instanties, vrienden, collega’s of organisaties. Cybercriminelen doen zich dikwijls voor als gerenommeerde organisaties zoals je bank, een bekende webshop, een koerierdienst, een overheidsinstantie of zelfs de WHO. Dat phishing een actueel probleem is, bevestigt ook het Centrum voor Cybersecurity België. Zij geven aan dat het aantal melding van phishing sterk blijft toenemen. Zo kwamen er in de maand mei 2020 via [email protected] maar liefst 282.392 meldingen binnen wat bijna dubbel zoveel is als diezelfde maand het jaar voordien.
Welke vormen van phishing bestaan er?
We spraken al over phishing via e-mail, maar oplichters worden steeds innovatiever en maken ook gebruik van andere communicatiekanalen om hun slachtoffers van hun geld te beroven of toegang te verkrijgen tot hun vertrouwelijke gegevens.
Phishing via WhatsApp of SMS
Deze vorm van phishing wordt ook wel smishing genoemd. Uit cijfers van de Nederlandse Fraudehelpdesk is gebleken dat het aantal fraudemeldingen in Nederland via WhatsApp in 2019 enorm gestegen is ten opzichte van 2018. Een WhatsApp berichtje of een SMS van een officiële instantie met de vraag tot betaling van een (vervallen) factuur is één van de vaakst voorkomende smishinggevallen. Het Belgische Centrum voor Cybersecurity maakte eind maart melding dat oplichting via Whapsapp of SMS tijdens de coronacrisis zelfs nog gestegen is. Zo was er een SMS’je in omloop van de Overheidsdienst Financiën waarin te lezen was dat een achterstallige betaling nog voldaan moest worden. Via een link natuurlijk…
Phishing via telefoon
Nog een veelgebruikte methode is telefonische phishing, ook wel ‘vishing’ genoemd. Bij deze vorm van phishing doen de oplichters zich voor als een medewerker van een bank of andere instantie met de vraag om enkele handelingen uit te voeren. Ze laten je verschillende acties uitvoeren op je computer of in je bank-app, of sturen je door naar een gevaarlijke en onbeveiligde website, waar ze opnieuw trachten om je gegevens te ontfutselen via een loginformulier of door middel van een bijlage die je dient te downloaden. Hoe erg ze ook aandringen, ga hier zeker nooit op in! Een officiële instantie zal immers nooit om je persoonlijke logingegevens of wachtwoord vragen.
Phishing via social media
Wanneer iemand van je persoonlijke kring slachtoffer is van phishing, kan hij of zij, zonder hiervan op de hoogte te zijn, ingezet worden door de cybercriminelen. Oplichters kunnen zich, via het social media-account voordoen als het slachtoffer en proberen je langs die weg te overtuigen om geld naar hen over te maken of wederom op een website je persoonlijke gegevens in te vullen. Doordat ze vaak toegang hebben tot de historiek van alle gesprekken, kunnen ze nog meer informatie verzamelen om de communicatie nog oprechter te doen lijken.
Klaar om te werken aan een naadloze digitale ervaring?
Wil je een webapplicatie zoals een klantenportaal en de gebruikerservaring naar een hoger niveau tillen? Het Datalink webteam staat klaar om je te helpen bij elke stap van je digitale groei!
Kan ik phishing herkennen?
Vroeger waren phishingmails erg makkelijk te herkennen door de amateuristische aanpak van cybercriminelen. De slechte zinsbouw en het overvloedig aantal spelfouten maakten al snel duidelijk dat het niet over een officieel mailtje van jouw CEO of bankdirecteur ging. Ook het afzendadres verraadde als snel dat het er iets niet pluis was. Vandaag de dag is dit echter minder het geval.
De e-mails zijn op het eerste zicht vaak niet te onderscheiden van echte mailberichten aangezien de oplichters vaak gebruik maken van officiële logo’s of de opmaak en inhoud van de mail zo vertrouwelijk mogelijk laten overkomen. Ze registreren vaak zelfs een domeinnaam die erg gelijkt op de officiële benaming van de instantie die ze imiteren.
Je kan phishing herkennen aan volgende zaken:
- Een phishingbericht komt meestal onverwacht of zonder reden.
- Het taalgebruik drukt urgentie uit of maakt je nieuwsgierig.
- Phishingberichten bevatten vaak rare e-mailadressen die niets te maken hebben met de instantie die ze claimen te zijn.
- Er staat een link in de e-mail of het bericht of er is een bijlage toegevoegd.
- Phishingberichten kunnen er onprofessioneel uitzien en taalfouten bevatten.
- Ze bevatten een vage of onpersoonlijke aanspreektitel of gebruiken soms zelfs je e-mailadres als aanspreking.
- Vaak komen phishingberichten aan in je spamfolder.
Hoe ga je preventief te werk tegen phishing?
We zeggen het wel vaker: voorkomen is beter dan genezen. En dit is zeker geval bij phising. Graag geef ik je een aantal praktische tips waarmee je kan voorkomen dat je een slachtoffer van phishing wordt:
Gebruik je gezond verstand
Banken of officiële instanties zullen nooit je login en wachtwoord vragen of je vragen betalingen uit te voeren via links in sms’jes, e-mails of Whatsapp berichten. Deel daarom nooit persoonlijke gegevens met vreemden.
Open geen e-mails en/of bijlage die verdacht lijken
Vind je het vreemd dat die ene collega jou opeens vraagt een betaling uit te voeren terwijl hij dit anders altijd zelf doet? Of is er helemaal geen levering onderweg waarvoor je nog verzendkosten zou moeten betalen? Realiseer je dan ook dan dat het hier om phishing kan gaan, en ga hier niet zomaar op in.
Bij twijfel, neem contact op
Ontvang je een dringende e-mail van je CEO met het verzoek een groot bedrag over te maken? Of meldt de pakjesdienst je dat je nog een leveringskost dient te betalen vooraleer je je pakje in ontvangt kan nemen? Twijfel je over de echtheid van het bericht? Contacteer dan de persoon of organisatie van wie het mailtje komt persoonlijk, en verifieer of het bericht echt is vooraleer je tot actie overgaat.
Sensibiliseer je werknemers
Informeer je werknemers over het gevaar van phishing via e-mail, telefoon, SMS, social media en Whatsapp. En leg uit wat ze best doen wanneer ze er toch mee in contact komen. Deel bijvoorbeeld de tips uit deze blog eens op de werkvloer.
Voorzie een kwalitatieve antimalware-bescherming
Zorg ervoor dat ieder werktoestel in je bedrijf voorzien is van een kwalitatieve antimalware-bescherming. Houd het niet bij een gratis virusscanner die je van het internet kan plukken of die standaard inbegrepen is in je besturingssysteem, maar investeer in IT veiligheid op een adequate manier.
Laat je toestellen en je netwerk monitoren
Voorzie voor alle werktoestellen en je overkoepelende bedrijfsnetwerk proactieve monitoring. Zo ontvang je al voor de dreiging ook maar enige schade kan aanrichten een waarschuwing en kan jij of je IT-partner de nodige stappen ondernemen om de dreiging uit te schakelen.
Ik heb op een verdachte link geklikt? Wat nu?
Wanneer je door een onoplettendheid toch in de phishingval getrapt bent en op een link in een phishingmail geklikt hebt, wordt je doorverwezen naar een pagina, die tevens vaak ook vertrouwelijk of zo authentiek mogelijk word nagemaakt. Er wordt je dan gevraagd om gevoelige informatie achter te laten op de pagina door bijvoorbeeld een loginscherm in te vullen, een betaling uit te voeren of je wachtwoord te resetten. Zodra je deze actie uitvoert, krijgen de oplichters toegang tot deze gegevens.
Ook wanneer je een bijlage opent in een phishingmail is het kwaad geschied. Zo’n bijlage kan namelijk verschillende soorten malware bevatten die niet alleen jouw toestel maar zelfs het hele netwerk binnen je onderneming kunnen besmetten met o.a. spyware, virussen, trojans of ransomware.
Ben je het slachtoffer geworden van phishing? Dan onderneem je best zo snel mogelijk volgende acties:
- Verander zo snel mogelijk je wachtwoorden.
- Neem contact op met je bank of bel Cardstop.
- Doe aangifte bij de politie.
- Informeer je omgeving dat ze geen vreemde mails of berichten van je openen en dat ze zeker niet op links klikken.
- Contacteer een IT-expert voor een grondige controle van je bedrijfsnetwerk.
Wil jij na deze blog testen hoeveel jij weet over phishing? Test dan je digitale gezondheid via Safe on Web.
Wil je een IT-expert inschakelen?
Of wens je jouw bedrijfsnetwerk te laten auditen? Contacteer de cybersecurity experts van Datalink voor een voorstel!
